İlaçlar hastalıklardan korunma, teşhis, tedavi veya vücudun herhangi bir fonksiyonunun düzeltilmesi ya da değiştirilmesi için kullanılan kimyasal, bitkisel ve biyolojik kaynaklı ürünlerdir. Bu ürünler belirli kurallara göre, belirli dozlarda hastanın kullanımına sunulur. İlaç, kişinin yararına olacak şekilde kullanılır ancak içindeki kimyasal maddelerin tamamen zararsız olması mümkün değildir.
İlaçlar, vücutta normal olarak beklenen etkilerin yanında, istenmeyen, rahatsız edici yan etkilere de yol açabilir. Bu yan etkiler kullanım sırasındaki bazı ihmallerden de kaynaklanabilir. Örneğin ilacın kullanma zamanlarına dikkat edilmemesi veya mevcut ilaçla alınmaması gereken besinlerin tüketilmesi ilacın etki etmemesine neden olabilir. Ayrıca eş zamanlı kullanılan birden fazla ilaç birbiriyle etkileşebilir, biri diğerinin etkisini arttırabilir ya da azaltabilir.
Akılcı ilaç kullanımı nedir?
Akılcı İlaç Kullanımı, Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’ nün tanımlamış olduğu şekliyle, kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı, uygun süre ve dozda, en uygun maliyetle ve kolayca sağlayabilmeleridir.
Bir hastalığın önlenmesi, kontrol altına alınması veya tedavi edilmesi için doğru ilacın, gereken anda, gerektiği miktarda, gerekli aralıklarla, gerekli süre ve uygun fiyatla kullanılması devletin, ilaç endüstrisinin, başta hekim ve eczacılar olmak üzere tüm sağlık personelinin ve toplumun akılcı davranmasını gerektirmektir.
Akılcı ilaç kullanımında toplumun sorumluluğu nedir?
Toplumda bunu sağlamak için öncelikle kişilerin bireysel olarak ilaç tüketimini akılcı bir şekilde gerçekleştirmesi gerekmektedir. Hasta, ilacın herhangi bir tüketim maddesi olmaktan çok sağlık açısından özel öneme sahip bir ürün olduğunun farkında olmalıdır.
Akılcı ilaç kullanımı konusunda, toplumun ne derece bilinçli olduğunu anlamaya yönelik yapılan bir çalışmada, kişilerin ilaçları nasıl kullandıkları, kime danıştıkları ve ilaç kullanımı hakkında davranış eğilimleri değerlendirilmiştir.
Çalışmanın sonuçlarına göre, hastaların % 40.8’ i kendi kendilerine hastalıklarını tedavi etmeye çalışmakta ve %13.2’ si yine kendi kendine kullandığı ilaçları yanlış kullanmaktadır. Hekimin verdiği ilaçların kullanımında ise hastaların, %23.9' u hastalık belirtisi geçtiği an ilaç kullanmayı bırakmaktadır. Oysa bazı hastalıklarda hastalık belirtileri geçse bile ilaç kullanımını hemen kesmemek gerekir. Hastaların %10.7' si aynı hastalık için başkalarının kullandığı ilaçları kullanmakta ve %24.5' i kendisine iyi gelen bir ilacı başkasına önerebilmektedir.
Sonuç olarak; toplumun ilaçları akılcı bir şekilde kullanmadığı söylenebilir.
Akılcı ilaç kullanımı yönünde hastalara öneriler
-İlacı doğru yoldan, doğru zaman aralıklarında, doğru dozda ve belirtilen süre boyunca kesintisiz kullanmalısınız.
-Kendinizi iyi hissettiğinizde ilacı kendiliğinizden kesmemelisiniz.
-İlacın size etki ettiğini düşünmüyorsanız doktorunuzu haberdar etmelisiniz.
-Dalgınlıkla ilacı unutabileceğinizi düşünüp hatırlatıcı düzenlemeler yapmalısınız.
-Komşunuza ya da bir tanıdığınıza iyi gelen ilacın size zarar verebileceğini unutmamalısınız.
Ayrıca ilacın akılcı kullanımını sağlamak için ilaç kullanmaya başlamadan önce, hekim ve/veya eczacınıza şu soruları mutlaka sormalısınız:
İlacı nasıl hazırlayacağım?
İlacı nasıl kullanacağım?
İlacı günün hangi saatlerinde/kaç kez kullanacağım?
İlaç tedavim kaç gün sürecek?
İlacı kullanırken kaçınmam gereken yiyecek ve içecekler var mı?
Tedavim sırasında istenmeyen bir etkiyle karşılaşırsam ne yapmalıyım?
İlacımı nasıl (hangi şartlarda) saklamam gerekiyor?
Mail:[email protected]
YORUMLAR